Lista aktualności Lista aktualności

70 rocznica obrony schronów dowództwa XVI Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego

W niedzielę 24 czerwca, w lasach leśnictwa Dylewo, w miejscu stacjonowania w 1948 roku, dowództwa komendy XVI Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego „Mazowsze”, upamiętniono żołnierzy niezłomnych, prowadzących walkę zbrojną o wyzwolenie Polski spod narzuconej władzy komunistycznej.

W rocznicę upamiętnienia wydarzeń sprzed 70 lat, do lasu w okolicach Kierzka i Gleby przybyli liczni mieszkańcy Kurpiowszczyzny, przedstawiciele Lasów Państwowych, Instytutu Pamięci Narodowej, władz wojewódzkich, samorządowcy Powiatu Ostrołęckiego oraz wielu instytucji i organizacji lokalnych.

W lesie, w pobliżu zdobytych przez KBW i UB, w nocnej zasadzce schronów partyzanckich odprawiona została uroczysta msza święta, koncelebrowana przez księdza biskupa Stanisława Stefanka wraz ks. Tomaszem Trzaską - kapelanem Żołnierzy Wyklętych oraz ks. Ryszardem Kłosińskim (proboszczem parafii Kadzidło). Cała uroczystość obywała się w asyście honorowej Wojska Polskiego. Po Apelu Pamięci i salwy honorowej, pod krzyżem i pamiątkowym głazem złożono wieńce i znicze.

Ciekawym elementem uroczystości, była też inscenizacja przez grupy rekonstrukcyjne. W strugach deszczu odegrano wydarzenia z 1948 roku.

Latem 1948 r. dowództwo Komedy XVI Okręgu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego stacjonowało w lasach nieopodal torfowiska Karaska, pomiędzy wsiami Gleba i Kierzek. W nocy z 24 na 25 czerwca 1948 roku, żołnierze Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW) oraz funkcjonariusze Urzędu Bezpieczeństwa (UB) z Warszawy i Ostrołęki, otoczyły i zdobyły schrony Komendy, w których stacjonowało 13 partyzantów, w tym 2 kobiety i dziecko. W półtoragodzinnej walce poległo czterech partyzantów Władysław Buraczewski "Dąb", Władysław Mydło "Bohun", Jan Kutryb "Wiatr", Kazimierz Borzymowski „Tur”. Pozostałych aresztowano i wywieziono do Warszawy. Po brutalnym śledztwie w większości skazano na karę śmierci. 12 sierpnia 1949 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie dokonano egzekucji, strzałem w tył głowy zamordowani zostali: Józef Kozłowski "Las', - komendant Okręgu, Piotr Macuk "Sęp" - zastępca komendanta", Bolesław Szyszko "Klon" - szef sztabu", Czesław Kania "Witold" - szef wywiadu i propagandy.

Prochy rozstrzelanych zostały odnalezione w roku 2015 w bezimiennych dołach na powązkowskiej „Łączce” w Warszawie przez ekipę prof. Krzysztofa Szwagrzyka z Instytutu Pamięci Narodowej.

Rozbicie Komendy XVI Okręgu NZW w czerwcu 1948 roku było wstrząsem dla zbrojnego podziemia antykomunistycznego. Mocno ugodziło w jego struktury. Nie tylko zlikwidowano dowództwo, ale również przechwycono ważne dokumenty NZW, co umożliwiło aresztowanie setek osób: żołnierzy, ale i osoby wspomagające podziemie niepodległościowe.